Phần mềm gián điệp là phần mềm không mong muốn xâm nhập vào máy tính của bạn mà bạn thường không nhận ra, để theo dõi, giám sát và nắm bắt thông tin cá nhân của bạn.
Những phần mềm này có thể tích hợp vào hệ điều hành của bạn để theo dõi tổ hợp phím, chỉnh sửa cài đặt và giảm hiệu suất thiết bị của bạn để có thể thu thập dữ liệu nhạy cảm như chi tiết đăng nhập, email và lịch sử duyệt web và chi tiết thẻ tín dụng.
Các nghiên cứu cho thấy gần 90% máy tính tại nhà của Hoa Kỳ đã bị nhiễm phần mềm gián điệp tại một số thời điểm. Trong hầu hết các trường hợp, điều này có thể chỉ dừng lại ở mức độ gây phiền toái mà thôi. Nhưng trong các trường hợp khác, ảnh hưởng của nhiễm phần mềm gián điệp có thể là thảm họa, gây ra gánh nặng tài chính nặng nề và căng thẳng liên tục.
Vậy làm thế nào bạn có thể nhận diện, ngăn chặn và bảo vệ bản thân khỏi các phần mềm gián điệp, hãy đọc tiếp để tìm ra…
Hướng dẫn nhanh cho bạn về phần mềm gián điệp
- Phần mềm gián điệp là gì? Hợp pháp và Bất hợp pháp
- Nhận diện việc bị lây nhiễm
- Cách phần mềm gián điệp lây nhiễm?
- Làm thế nào để ngăn chặn phần mềm gián điệp
- Làm thế nào để loại bỏ phần mềm gián điệp
- Trình diệt virus tốt nhất giúp bạn chống lại phần mềm gián điệp
Phần mềm gián điệp là gì?
Phần mềm gián điệp là một loại lây nhiễm máy tính cho phép tin tặc truy cập vào dữ liệu cá nhân của bạn. Nó có thể tấn công các thiết bị PC, Mac, iOS và Android. Phần mềm loại này có nhiều công dụng, một số trong số đó là hợp pháp, chẳng hạn như:
- Giám sát máy tính của công ty để đảm bảo không ai phát tán thông tin nhạy cảm
- Theo dõi được người dùng đồng ý cho quảng cáo được nhắm mục tiêu
- Phần mềm kiểm soát của cha mẹ để theo dõi hoạt động trực tuyến của con em
- Cookie trang web để tùy chỉnh trải nghiệm duyệt web của bạn
Thật không may, ít nhất 40% phần mềm gián điệp rơi vào danh mục độc hại. Nó thường được bọn tội phạm sử dụng để đánh cắp thông tin cá nhân của nạn nhân để kiếm tiền. Hoạt động phần mềm gián điệp phổ biến bao gồm:
- Lấy chi tiết tài khoản ngân hàng của bạn để có quyền truy cập trực tiếp vào tiền của bạn
- Lấy thông tin cá nhân, chẳng hạn như danh bạ, mật khẩu và hoạt động web
- Thu thập đủ dữ liệu cá nhân để đánh cắp danh tính của bạn
- Ghi lại thói quen duyệt web của bạn để gửi cho bạn quảng cáo được cá nhân hóa
Phần mềm gián điệp thậm chí còn có chức năng là ghi lại tin nhắn tức thời và các cuộc gọi Skype, chiếm quyền điều khiển webcam của bạn, cài đặt keylogger (sao lưu thao tác bàn phím) và chụp ảnh và quay video.
Phát hiện xâm nhập
Phần mềm gián điệp có thể trở nên rất khó để phát hiện ra bởi chúng có khả năng thay đổi cài đặt máy tính của bạn để tránh bị nhận diện. Hãy để ý tới những dấu hiệu sau đây để phát hiện ra sự xâm nhập:
- Quảng cáo tự động đột nhiên xuất hiện trên tất cả máy tính của bạn
- Tốc độ thiết bị chậm đáng kể
- Máy tính của bạn bắt đầu đóng băng hoặc gặp sự cố nhiều hơn bình thường
- Tốn CPU tăng mạnh
- Trang trình duyệt mặc định của bạn thay đổi và chuyển hướng đến một trang web khác
- Phần mềm chống virus hoặc bảo mật của bạn bắt đầu gặp trục trặc
- Sự gia tăng chuyển hướng tự động khi online
Mặc dù mỗi dấu hiệu trên có vẻ đều không có gì nghiêm trọng nhưng nếu như một vài dấu hiệu cùng xảy ra một lúc thì chắc chắn bạn đang gặp vấn đề.
Những cách lây nhiễm phần mềm gián điệp?
Phần mềm gián điệp có thể đến trên máy tính của bạn thông qua nhiều kênh. Tuy nhiên, nguồn phổ biến nhất là phần mềm gián điệp kèm theo – về cơ bản khi một chương trình bí mật cài đặt chính nó cùng với một chương trình khác (thường đáng tin cậy hơn) mà bạn đã chọn để tải xuống.
Chúng ta đều có trách nhiệm khi tải xuống những trò chơi hoặc ứng dụng miễn phí nhằm phục vụ cho mục đích của chúng ta. Và khi những thứ đó không được kiểm tra và hiệu đính đầy đủ thì đó có thể là cách mà phần mềm gián điệp xâm nhập.
Những cách lây nhiễm khác bao gồm:
- Nhấp chuột vào các quảng cáo hoặc các quảng cáo tự động bị lây nhiễm
- Truy cập trang web hoặc tên miền bị nhiễm
- Tải xuống phần mềm từ các nguồn không đáng tin cậy
- Mở tệp đính kèm email từ người gửi không xác định
- Tải xuống phương tiện từ các nền tảng torrent
Làm thế nào để ngăn chặn phần mềm gián điệp
Vì bản chất của phần mềm gián điệp đang tiếp tục phát triển vậy nên không có chiến thuật hoàn hảo nào để giữ cho bạn an toàn vô thời hạn. Tất nhiên, cách bảo vệ tốt nhất khỏi các phần mềm gián điệp là không tải nó xuống ngay từ đầu. Vì vậy, bạn sẽ cần thay đổi nhiều thói quen cá nhân của mình và thận trọng hơn về những gì bạn đang nhấp vào khi bạn online.
Hãy tuân theo những điều sau để làm giảm nguy cơ bị tấn công bởi phần mềm gián điệp:
Sử dụng bộ bảo mật chống virus với công cụ chống phần mềm gián điệp
Nếu bạn sử dụng một trình diệt virus tốt thì bạn đã đi trước một bước. Một bộ bảo mật tốt với công cụ chống phần mềm gián điệp chuyên dụng sẽ ngăn phần mềm gián điệp trước khi chúng được cài đặt trên máy tính của bạn.
Chọn một phần mềm chống virus cung cấp các tùy chọn theo dõi thời gian thực, phát hiện cụ thể và loại bỏ phần mềm gián điệp và đảm bảo rằng nó được cập nhật thường xuyên để chống lại các mối đe dọa phần mềm gián điệp mới nhất.
Mặc dù chúng ta có thể đi trước các phần mềm gián điệp và tránh các thảm họa nhưng thỉnh thoảng, chúng vẫn có thể xâm nhập. Đừng hoảng loạn, bạn có thể giải quyết vấn đề một cách dễ dàng nếu bạn hành động nhanh. Đây chính là lúc phần mềm diệt virus phát huy tác dụng! Hãy xem các sự lựa chọn của chúng tôi về các phần mềm diệt virus tốt nhất trên thị trường.
Không bao giờ nhấp vào quảng cáo không mong muốn
Một tỷ lệ lớn quảng cáo trực tuyến có chứa phần mềm gián điệp. Tránh nhấp vào bất kỳ quảng cáo nào để giảm nguy cơ bị lây nhiễm. Nếu bạn thấy thứ gì đó mà bạn quan tâm, hãy tìm kiếm mặt hàng/nhãn hiệu và mua trực tiếp từ trang web chính thức hoặc có uy tín thay vì ấn vào quảng cáo.
Đọc đánh giá trước khi tải xuống phần mềm
Nghiên cứu cẩn thận bất kỳ ứng dụng nào bạn quan tâm, bất cứ khi nào có thể trước khi bạn tải xuống và chỉ tải xuống từ trang web chính thức. Hầu hết các sản phẩm đáng tin cậy sẽ đi kèm với các đánh giá, vì vậy hãy luôn kiểm tra những sản phẩm này trước để đảm bảo bạn đang thấy một sản phẩm đáng tin cậy.
Điều chỉnh cài đặt bảo mật trình duyệt của bạn
Các trình duyệt chứa một loạt các cài đặt bảo mật cho phép bạn đưa ra cách sử dụng dữ liệu của mình. Bạn có thể chọn dừng hoàn toàn cookie, ủy quyền cho các trang web cụ thể hoặc cài đặt để chỉ chia sẻ một số thông tin. Theo dõi cài đặt bảo mật của bạn thường xuyên để bạn có thể nhận thấy bất kỳ thay đổi nào.
Sử dụng trình duyệt web thông minh
Không bao giờ mở tệp đính kèm email hoặc tin nhắn từ người mà bạn không biết; nếu bạn thấy một liên kết đáng ngờ từ một người bạn, hãy xác nhận rằng đó thực sự là từ họ trước khi bạn nhấp vào nó. Bất kỳ cửa sổ bật lên nào tuyên bố bạn đã giành được 1.000.000 đô la hoặc iPad thì không bao giờ được tin cậy.
Tránh vô tình nhấp vào cửa sổ bật lên khi đóng chúng
Nhiều quảng cáo bị nhiễm có chủ đích gây khó khăn cho việc đóng chúng. Tin tặc có thể sử dụng kí hiệu “X” trong thiết kế của quảng cáo để lừa bạn nhấp vào thay vì đóng.
Hãy thận trọng khi tắt cửa sổ bật lên để tránh mở liên kết do nhầm lẫn. Thay vào đó, nhấn Alt + F4 hoặc cẩn thận để chọn đúng kí hiệu “X” trên góc cảnh báo bật lên để đóng cửa sổ.
Sử dụng tường lửa
Bộ lọc mạng tường lửa là một biện pháp bảo vệ tuyệt vời để chặn các trang web rủi ro, do đó khiến phần mềm gián điệp khó truy cập vào máy tính của bạn hơn. Hãy xem những chương trình chống virus đi kèm với bảo vệ tường lửa.
Giáo dục cho gia đình bạn về những rủi ro
Nếu bạn có con nhỏ, điều cần thiết là dạy chúng hiểu những rủi ro của phần mềm gián điệp. Khi được khảo sát, 69% máy tính trong nhà có trẻ em dưới 18 tuổi có phần mềm gián điệp. Trẻ em và thanh thiếu niên có xu hướng ít nhận thức rủi ro hơn, vì vậy hãy dạy chúng cách phát hiện các liên kết tinh ranh.
Cách xóa phần mềm gián điệp
Nếu bạn nghi ngờ đã bị nhiễm phần mềm gián điệp thì bước đầu tiên là tắt kết nối internet của mình. Sự lây nhiễm hoạt động bằng cách gửi dữ liệu của bạn trở lại qua web, vì vậy điều này đặt ra một điểm dừng ngay lập tức cho quá trình. Khi bạn đã hoàn thành việc này, bạn có hai tùy chọn:
Xóa phần mềm bằng phần mềm
- Sử dụng chương trình chống virus chất lượng hàng đầu để thực hiện quét toàn bộ hệ thống
- Nếu bạn đã biết vị trí lây nhiễm, bạn có thể chọn quét tùy chỉnh để nhắm mục tiêu đến một khu vực cụ thể
- Khi bạn đã xác định được sự cố, hãy sử dụng công cụ chống phần mềm gián điệp để tự động cách ly và xóa phần mềm độc hại
Xóa thủ công
Nếu bạn biết nguồn gốc của vấn đề, bạn có thể loại bỏ nó bằng tay. Mở menu ứng dụng của bạn để xem tất cả các chương trình đang hoạt động. Xác định ứng dụng gây ra sự cố, nhấp chuột phải và chọn “gỡ cài đặt” và “xóa” chương trình.
Hãy lưu ý rằng loại bỏ thủ công đi kèm với rủi ro của nó. Nếu bạn chọn chương trình sai, chẳng hạn như chương trình hệ điều hành, bạn có thể làm cho máy tính của mình không thể hoạt động. Luôn chọn tùy chọn để ẩn các chương trình hệ thống và thực hiện tìm kiếm tên trực tuyến trước khi xóa hoàn toàn mọi thứ.
Phần mềm chống virus tốt nhất để bảo vệ bạn khỏi phần mềm gián điệp
Một phần mềm chống virus là một cách tuyệt vời để ngăn chặn phần mềm gián điệp xâm nhập vào máy tính của bạn và đánh cắp thông tin của bạn. Mặc dù ngay cả một giải pháp bảo mật miễn phí vẫn tốt hơn là không có gì nhưng tốt nhất bạn nên chọn một giải pháp cung cấp các tùy chọn theo dõi thời gian thực, phát hiện cụ thể và loại bỏ phần mềm gián điệp để bạn có thể chắc chắn rằng mình được bảo vệ 100%.
Bạn đang tìm kiếm một giải pháp chống virus tốt để bảo vệ bạn khỏi phần mềm gián điệp, phần mềm quảng cáo và phần mềm độc hại khác? Các chuyên gia của chúng tôi đã kiểm tra 47 các chương trình chống virus có sẵn trên thị trường. Hãy xem 10 đề xuất hàng đầu của chúng tôi.
Ngăn chặn phần mềm gián điệp và bảo vệ dữ liệu của bạn
Như chúng tôi đã đề cập ở trên, cách bảo vệ tốt nhất chống phần mềm gián điệp là không để những phần mềm này xâm nhập vào thiết bị của bạn ngay từ đầu. Nhưng những sự ngăn chặn thường xuyên trở nên quá muộn và thay vào đó bạn cần tập trung vào việc loại bỏ mối đe dọa khỏi máy tính của mình bằng tay hoặc bằng phần mềm.
Dù bằng cách nào, bây giờ bạn đã biết về các mối đe dọa của phần mềm gián điệp, giải pháp cũng tương tự: làm theo các bước sau để ngăn ngừa lây nhiễm trong tương lai và nếu bạn bị nhiễm, hãy xóa nó một cách nhanh chóng và hiệu quả bằng cách sử dụng giải pháp bảo mật tốt.